«Ο Τσε Γκεβάρα πάντα μου έλεγε οτι σε μια επανάσταση ή θριαμβεύεις ή πεθαίνεις»
Από το Αρχείο του americalatina.gr |Ιούνιος 2008. Ο Ουλισές Εστράδα πολέμησε στο πλευρό του Τσε Γκεβάρα το 1965. Ηταν ο βασικός διοργανωτης της ανταρτικης αποστολής του Τσε στη Βολιβία και στη βασική ομάδα ανταρτών που με επικεφαλής πάλι τον Τσε, πήγε να πολεμήσει στο Κονγκό.
Ο συμπολεμιστης του Τσε βρεθηκε στην Αθηνα τον Ιούνιο του 2008 για να παρουσιάσει το βιβλιο που έγραψε για μια αγνωστη -στο ευρύ κοινό- γυναίκα που πολέμησε στο πλευρό του Αργεντινού επαναστάτη. Την “Τάνια την αντάρτισα”. Το βιβλίο λέγεται “ΤΑΝΙΑ, η αντάρτισσα με τον Τσε στη Βολιβία” και εκδίδεται από την εταιρεία “New Star”. O Ulises Estrada απεβίωσε στην Αβάνα το 2014. «Ο Τσε δεν σκεφθηκε να σωσει την ζωή του. Γιατί αυτός πάντα έλεγε οτι σε μια επανάσταση κάποιος ή θα θριαμβεύσει ή θα πεθάνει. Και σε αυτον έτυχε ο θάνατος» είπε στη συνέντευξη του ο Εστράδα.
Ο Ουλισές Εστράδα αμέσως μετα την επανάσταση της 1ης Ιανουαρίου του 1959 εργαστηκε σε διαφορες θεσεις, τοσο στο Τμημα Κατασκοπείας οσο και στο Τμημα Αντικατασκοπείας του Επαναστατικού Στρατού στην Κούβα. Εκτός από ανταρτης με τον Τσε, είναι διπλωματης, δημοσιογράφος, συγγραφέας και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Αβάνα. Τον συναντησαμε στην Αθηνα. Ο συμπολεμιστης του Τσε μιλησε στο americalatina.gr τον Ιούνιο του 2008 στον Ιάσονα Πιπίνη για τις εμπειρίες που εζησε με τον ιστορικό επαναστατη, τις αιτίες για τις οποίες απέτυχε η επανάσταση στη Βολιβία, όπου και δολοφονηθηκε ο Τσε.
Πως οργανωθηκατε στον επαναστατικό αγώνα στην Κουβα;
“Εγω συμμετείχα στον αγωνα εναντίον του καθεστωτος του δικτάτορα Φουλχένσιο Μπατίστα στο Σαντιάγο της Κούβας και στην Αβάνα.
Τι θυμαστε από τον αγωνα με τον Τσε στο Κονγκό;
Θυμάμαι οτι ηταν ενας πολυ δυσκολος αγώνας. Στην Αφρική οι Κουβανοί βρήκαμε κοινωνικά συστήματα που μονο απο τα βιβλία του Πανεπιστημίου που διαβάζαμε γνωριζαμε. Μεχρι δουλεία βρήκαμε εκεί.
«Στον πόλεμο ξερετε, η ζεις η πεθαίνεις. Σκοτώνεις η σε σκοτώνουν. Σε εναν πόλεμο ειναι δυσκολο να πεις ποιος ζει και ποιος πεθαινει»
Πολλοί μιλάνε για εναν άνθρωπο πολύ σκληρό, που δεν δισταζε να σκοτώσει. Εσεις πως θα περιγραφατε τον Τσε ως άνθρωπο;
“Στον πόλεμο ξερετε, η ζεις η πεθαίνεις. Σκοτώνεις η σε σκοτώνουν. Σε εναν πόλεμο ειναι δυσκολο να πεις ποιος ζει και ποιος πεθαινει. Ποιος σκοτωνει ποιος ειναι νεκρός. Αυτη ηταν η κατασταση και στο Κονγκό.
Στο Κονγκό αφιερώθηκε να προσεχει τα παιδιά, να γιατρεύσει τους ασθενείς. Εκτός του οτι ηταν αντάρτης εκανε και τον γιατρό γιατρεύοντας τους ασθενείς”.
“Ο Φιντελ Καστρο ποτε δεν επαψε να υποστηριζει τον Τσε. Τα οπλα που ειχαμε στη Βολιβία ηρθαν απο την Κούβα” δηλώνει στο americalatina.gr ο Ουλισες Εστραδα
Τι σας ελεγε ο Τσε για τον Φιντέλ Κάστρο;
“Ο Τσε Γκεβάρα ηταν ενας ανθρωπος που ειχε για τον Φιντελ εναν πολυ μεγάλο θαυμασμό. Έφθασε να μου πει οτι αυτος που τον εκανε κομμουνιστη ηταν ο Φιντέλ”.
Ο Τσε Γκεβάρα σας είπε ποτε αν σκεφτόταν να ζησει με την οικογένεια του και να αφησει το αντάρτικο;
“Ο Τσε παντα σκεφτοταν να ζησει με την οικογενεια του. Λατρευε την οικογενεια του, λατρευε τα παιδια του, λατρευε τη μανα του σε εξαιρετικό βαθμό. Αλλα παντα σκεφτοταν να αγωνιστεί μεχρι να ερθει κοινωνική δικαιοσυνη στη Λατινική Αμερική”.
Που μεχρι σημερα δεν υπάρχει.
“Δεν υπάρχει..”
Γιατι απετυχε η επανασταση στη Βολιβία;
“Η επανασταση στη Βολιβία δεν απέτυχε. Το Κομμουνιστικο Κομμα της Βολιβιας ζητησε βοηθεια απο την Κουβα για να κανει επανασταση αλλα δεν εκπληρωσε τον σκοπο του. Ο αρχηγος του Κομματος ειπε οτι θελει να ειναι ο αρχηγος του ανταρτικου αλλα να επισρέψει στην πρωτεύουσα. Και ο Τσε του ειπε: “αν δεν ερθεις να πολεμησεις μαζι μας δεν μπορεις να εισαι ο αρχηγός”. Εκεινος ο ανθρωπος γυρισε στην πρωτευουσα και απεσυρε ολη την δυναμη που ειχε διαθεσει στον Τσε. Για αυτο στο ανταρτικο δεν υπήρχαν Βολιβιανοι”.
«Το ανταρτικο του Τσε στη Βολιβια εφθασε να εχει μονο 48 ανδρες και μια γυναικα. H γυναίκα ήταν η Τανια η ανταρτισα»
Στη φωτο: Ο Ulises Estrada (αριστερά) με τον Emilio Aragonés (κέντρο) και τον Che Guevara (δεξιά) στο αντάρτικο στο Κονγκό το 1965.
Μηπως ο Φιντελ δεν βοηθησε οσο επρεπε το ανταρτικο στη Βολιβία;
“Ο Τσε ειχε ολη την υποστηριξη απο τον Φιντέλ. Τα οπλα που εφθασαν στη Βολιβία ηρθαν απο την Κούβα μεχρι που χαθηκε η επαφη. Οταν ο Τσε αρχισε να κινειται σε αλλες περιοχες της Βολιβίας αφου πια δεν υπηρχε επικοινωνια, ο ασυρματος που ειχε ο Τσε χαλασε. Ομως ο Φιντελ ποτε δεν εγκατελειψε τον Τσε”.
Ο Ουλισες με τον Τσε στην Πράγα
Ο Ουλισές οργανωσε και συμμετειχε στο παρανομο ταξιδι του Ερνεστο Τσε Γκεβαρα στην Τσεχοσλοβακία, παραμενοντας μαζι του κατα την διαρκεια της πρωτης παραμονης του, οσο δηλαδη ο Τσε ετοιμαζε την κρυφη επιστροφη του στην Κούβα και την αναχωρηση του για τη Βολιβία.
“Στην Πραγα οταν βρεθηκαμε οι δυο μας, εγω επειδη δεν υπηρχαν τσιγαρα κουβανεζικα, καπνιζα κατι τσιγαρα που δεν θελω να κανω διαφημιση στο ονομα της, ηταν αμερικανικα. Και μια μερα με ρωτησε: “Τι τσιγαρα ειναι αυτα”; Του λεω αμερικανικα. Και μου λεει: “Και δεν μπορεις να καπνισεις αλλα τσιγαρα που να μην ειναι τοσο ιμπεριαλιστικα”; Και τα αλλαξα για κατι τσιγαρα αγγλικα. Και με ξαναρωτησε: “Τι τσιγαρα ειναι αυτα”; Λεω αγγλικα. “Καλα” μου λεει. “Αυτα τουλαχιστον ειναι λιγοτερο ιμπεριαλιστικα”.
Ο Ουλισές Εστράδα ηταν μια κεντρική φιγούρα στην υποστήριξη της Κούβας προς επαναστατικά και απελευθερωτικά κινήματα στη Λατινική Αμερική και την Αφρική. Ηταν κομβικός διοργανωτης της αντάρτικης αποστολής του Τσε στη Βολιβία
Ο Τσε σκεφθηκε καποια στιγμη να εγκαταλειψει τον αγωνα στη Βολιβια -οταν ειδε οτι οδηγειται σε αδιεξοδο- και να σωσει τη ζωη του;
“Ο Τσε ποτε δεν σκεφθηκε να σωσει τη ζωη του, γιατι αυτος παντα ελεγε οτι σε μια επανασταση καποιος η θριαμβευει η πεθαινει. Και σε αυτον ετυχε ο θανατος”.
Η Τανια, για την οποία γραφετε στο βιβλίο σας, σε ποια ομαδα του Τσε συμμετειχε;
“Το ανταρτικο του Τσε στη Βολιβια εφθασε να εχει μονο 48 ανδρες και μια γυναικα. Την Τανια την ανταρτισα. Σκεφτηκαν πως αν εβγαινε απο το ανταρτικο θα την συνελαμβαναν. Εμεινε στο ανταρτικο 13 μερες με τον Τσε και μετα αρκετο καιρο σε αυτην την ομαδα, μεχρι που δολοφονηθηκε”.
“Θέλω να πω στους Ελληνες να μην στενοχωριούνται, αργα η γρηγορα η κοινωνική δικαιοσύνη θα επικρατησει σε ολο τον κόσμο” δηλώνει στο americalatina.gr ο Ουλισές Εστράδα
Τι ειναι αυτο που αφησε στον κοσμο ο Τσε;
“Ο Τσε αφησε το παραδειγμα του. Οπως σε εμας τους Κουβανους αφησε το παραδειγμα του ο Χοσε Μαρτί. Ο Τσε Γκεβάρα αφησε το παραδειγμα του στη Λατινικη Αμερική και στον κοσμο”.
Θυμαστε καποιο αλλο περιστατικο με τον Τσε, σε στιγμες χαλαρωσης στην Πραγα;
“Ο Τσε Γκεβάρα διάβαζε πολύ. Επαιζε πολυ σκακι. Μου ελεγε να παιξουμε μαζί. Εγώ παντα του ελεγα όχι γιατι αυτος ηταν πολυ καλος σκακιστής. Μεχρι που για να του κανω τη χαρη δεχθηκα να παιξω μαζι του. Και με αφησε να τον κερδισω. Και του ειπα: Δεν ξαναπαιζω μαζι σου γιατι εκανες ζαβολιά για να με αφησεις να σε κερδισω. Αυτο δεν το ξεχνάω”.
Ο Ουλίσες Εστραδα διαψεύδει τους ισχυρισμούς ορισμένων απο τους βιογράφους του Τσε, οτι ειχε ασυμφιλίωτες διαφορές με την κουβανική πολιτική ηγεσία, ή οτι απο το Μαρτιο του 1965 και επειτα αυτες οι διαφορες αναγκασαν τον Τσε να εγκαταλείψει την οικογενεια του και τα πολυαριθμα αξιωματα του στην Κούβα και να “αναζητησει τον θάνατο, πρωτα στην Αφρικη και μετα στη Λατινική Αμερική”.
Τι θα θελατε να πειτε στους Ελληνες που ακουνε με θαυμασμο τις ιστορίες του επαναστατη Τσε Γκεβαρα;
“Θελω να πω στους Ελληνες να μη στενοχωριούνται, αργα η γρηγορα η κοινωνική δικαιοσυνη θα επικρατήσει σε ολο τον κόσμο”.
