Σαν Σαλβαδόρ: Η πρωτεύουσα
Από τη Βάσω Βασιλαδιώτη. 25 Νοεμβρίου 2024. Από το travel.gr. Ξημέρωμα στο Σαν Σαλβαδόρ. Η πόλη αρχίζει σιγά σιγά να κινείται αναζητώντας τους καθημερινούς της ρυθμούς υπό την σκιά του ομώνυμου ηφαιστείου. Το ηφαίστειο της πρωτεύουσας είναι ανενεργό από το 2012. Σήμερα φιλοξενεί κάθε είδους κεραίες. Βρισκόμαστε στα υψίπεδα της χώρας σε μια ηφαιστειογενή περιοχή που είναι εκτεθειμένη σε συχνές σεισμικές δονήσεις.
Η πρωτεύουσα αν κι έχει βαθιές ρίζες που ανάγονται στην προκολομβιανή περίοδο, έχει μετακινηθεί δύο φορές και ανακατασκευαστεί πολύ περισσότερες εξαιτίας των σεισμών. Ιδρύθηκε αρχικά το 1528 στη θέση, όπου βρίσκεται σήμερα η αποικιακή πόλη Σουτσιτότο. Στη συνέχεια, μετακινήθηκε στην Κοιλάδα των Αιωρών (Κοιλάδα με έντονη σεισμική δραστηριότητα) λόγω της ευρύτερης και πιο γόνιμης γης και τον 16ο αιώνα μεταφέρθηκε στη σημερινή θέση.
Οι άνθρωποι ένιωθαν απροστάτευτοι και έχουν θωρακίσει τα σπίτια τους
Σήμερα, είναι μια σύγχρονη μεγαλούπολη, αποτελεί την έδρα 13 δήμων με συνολικό πληθυσμό που υπερβαίνει τα 2.400.000 κατοίκους. Η αστική περιοχή φιλοξενεί 1.600.000 κατοίκους. Στο Σαν Σαλβαδόρ αναδεικνύονται με τον πιο ανάγλυφο τρόπο οι δύο όψεις της πόλης. Από τη μια η σύγχρονη πόλη με τις φαρδιές λεωφόρους, τις αλυσίδες μεγάλων ξενοδοχείων και καταστημάτων και τα περιφρουρημένα συγκροτήματα των πολυτελών κατοικιών και από την άλλη οι υποβαθμισμένες γειτονιές, όπου ο πληθυσμός ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και αποτελεί εύκολο στόχο των συμμοριών.
Οι άνθρωποι έως πρόσφατα αισθάνονταν απροστάτευτοι, γι’ αυτό και έχουν θωρακίσει με κάθε τρόπο τα σπίτια τους. Πόρτες και παραθυρόφυλλα είναι παντού σιδερόφρακτα. Έντονη πάντως είναι η παρουσία της αστυνομίας, ειδικά στις αστικές περιοχές λόγω του αυξανόμενου τουρισμού και των μέτρων έκτακτης ανάγκης τα τελευταία χρόνια.
Στο ιστορικό κέντρο του Σαν Σαλβαδόρ η μοντέρνα αρχιτεκτονική συνυπάρχει με τα αποικιακά κτήρια
Στο ιστορικό κέντρο του Σαν Σαλβαδόρ η μοντέρνα αρχιτεκτονική συνυπάρχει με τα αποικιακά κτήρια. Ωστόσο λίγα είναι αυτά που έχουν διατηρηθεί, καθώς τα περισσότερα έχουν καταστραφεί από τους σεισμούς. Ανάμεσά τους το Εθνικό Θέατρο και το Εθνικό Παλάτι, το οποίο πριν από τον σεισμό του 1986 ήταν η έδρα της κυβέρνησης. Στην καρδιά του κέντρου στην Πλάζα Μπάριος δεσπόζει ο καθεδρικός ναός. Εδώ, βρίσκεται ο τάφος του Όσκαρ Ρομέρο. Του ήρωα αρχιεπισκόπου που υπερασπίστηκε φτωχούς και αδυνάτους και τάχθηκε κατά της βίας και της κοινωνικής αδικίας στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Μετά την δολοφονία του το 1980 εν ώρα λειτουργίας η κηδεία του ήταν πάνδημη. Τα μετέπειτα χρόνια ανακηρύχθηκε μάρτυρας από τον Πάπα και αγιοποιήθηκε.
Μια ακόμα εκκλησία συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των επισκεπτών στο κέντρο της παλιάς πόλης. Η Iglessia el Rozario, με τα εντυπωσιακά βιτρό που συνθέτουν μια μοναδική ατμόσφαιρα στο εσωτερικό της. Αποτελείται αποκλειστικά από τρία υλικά, σκυρόδεμα, σίδερο και χρωματιστά κομμάτια βιτρό και κατασκευάστηκε το 1964 από τον διάσημο αρχιτέκτονα Ruben Martinez. Η είσοδος των επισκεπτών δεν επιτρέπεται εν ώρα λειτουργίας.
Στο Εθνικό Πάρκο με τα ηφαίστεια
Το επόμενο πρωινό λίγο έξω από το Σαν Σαλβαδόρ. Όπου στρέφω το βλέμμα μου βλέπω ηφαιστειακούς κώνους. Σε κάθε πόλη που συναντούμε στέκεται άγρυπνος φρουρός κι από ένα ηφαίστειο που φέρει το όνομά της. Κατευθυνόμαστε στο Εθνικό Πάρκο Σέρρο Βέρντε, γνωστό και ως πάρκο Los Volcanes. Είναι από τα μεγαλύτερα στη χώρα καλύπτει έκταση πάνω από 11.000 στρέμματα γης και περικλείει τρία ηφαίστεια στους κόλπους του. Το Σάντα Άνα (Volcan de Santa Ana) το Σέρρο Βέρντε (Volcan Serro Verde) και το Ιζάλκο (Volcan Izalco). Αποτελούν μέρος των 14 ηφαιστείων που εκτείνονται σε όλο το νότιο τμήμα της χώρας. Το μεγαλύτερο από τα ηφαίστεια το Σάντα Άνα, η τρίτη ψηλότερη κορυφή της χώρας, φθάνει σε ύψος τα 2381 μέτρα.
Η ανάβαση στην κορυφή διαρκεί 1,5 με 2 ώρες και απαιτεί καλή φυσική κατάσταση. Το μονοπάτι διέρχεται μέσα από πυκνή βλάστηση. Τα κλαδιά των τροπικών δέντρων που καλύπτουν την πλαγιά του ηφαιστείου σχηματίζουν έναν πράσινο θόλο σε μεγάλο τμήμα της διαδρομής, ενώ οι ρίζες τους απλώνονται παντού, όχι μόνον μέσα στη γη, αλλά και στην επιφάνεια. Λίγο πριν από την κορυφή τα τοπίο αλλάζει, τα δέντρα δίνουν τη θέση τους σε χαμηλούς θάμνους, παχύφυτα, αλόες και αθανάτους. Παρά την χαμηλή ομίχλη η θέα είναι εκπληκτική με τα ηφαίστεια Σέρρο Βέρντε και Ιζάλκο να δεσπόζουν στην γύρω περιοχή.
Δρόμος των λουλουδιών και Ατάκο
Αφήνοντας πίσω μας το Σέρρο Βέρντε, ο Ruta de La Flores, o «Δρόμος των λουλουδιών» μας πάει δυτικά, στα σύνορα με την Γουατεμάλα. Προορισμός το Ατάκο, μια προκολομβιανή πόλη, με έντονα αποικιακά στοιχεία. Ιδρύθηκε από την ινδιάνικη φυλή Pipils στην οροσειρά Apaneca και σήμερα ο πληθυσμός της υπερβαίνει τις 18.000 κατοίκους. Η «οδός των λουλουδιών» είναι μια διαδρομή μήκους 36 χλμ. που συνδέει ορεινές αποικιακές κωμοπόλεις και χωριά. Πήρε το όνομά της από τα εποχικά λουλούδια που φυτρώνουν στους αγρούς κατά μήκος του δρόμου. Ιδίως την εποχή της ανθοφορίας τους, κατά τους μήνες Οκτώβριο-Φεβρουάριο η διαδρομή είναι θαυμάσια. Στο τέλος της διαδρομής βρίσκεται η γραφική πόλη Ατάκο.
Το «κόσμημα» του Χόγια ντε Χερέν
Και από την αποικιακή αρχιτεκτονική και ατμόσφαιρα μεταφερόμαστε στον κόσμο των Μάγια. Στο Ελ Σαλβαδόρ έχουν αποκαλυφθεί πέντε τοποθεσίες με ερείπια των Μάγια. Τα ερείπια δεν είναι μεν εκτεταμένα και εντυπωσιακά όπως σε άλλες χώρες της Κεντρικής Αμερικής, ωστόσο αποκαλύπτουν μια ακόμη ψηφίδα στο μωσαϊκό του σπουδαίου αυτού προκολομβιανού πολιτισμού που ήκμασε στην περιοχή.
Λίγο πριν από το μεσημέρι περνάμε την είσοδο του αρχαιολογικού χώρου στο Χόγια ντε Χερέν. Ένα προκολομβιανό χωριό των Μάγια γνωστό και ως η « Πομπηία της Κεντρικής Αμερικής». Θάφτηκε κάτω από 14 στρώματα ηφαιστειακής στάχτης από την έκρηξη του ηφαιστείου Loma Caldera περίπου το 600 μ.Χ. Και όλως τυχαίως 1400 χρόνια αργότερα το έφερε στο φως μία μπουλντόζα. Το μηχάνημα πραγματοποιούσε σκαπτικές εργασίες στην Κοιλάδα Zapotitan στο διαμέρισμα La Libertad, περιοχή όπου επρόκειτο να κατασκευαστεί μία σιταποθήκη. Οι ανασκαφές που ακολούθησαν αποκάλυψαν τα ερείπια του πιο καλοδιατηρημένου αγροτικού οικισμού της προκολομβιανής εποχής στην Μεσοαμερική αν κι έχει ανασκαφεί μόνον το 30% του αρχαιολογικού χώρου. Εδώ, δεν υπάρχουν εντυπωσιακές πυραμίδες, ναοί και παλάτια. Είναι μια ιστορική αφήγηση. Μια χρονοκάψουλα που σε πάει πίσω στο χρόνο. Η Χόγια ντε Χερέν αποτελεί ίσως την μοναδική μαρτυρία της καθημερινής ζωής των αγροτών του πολιτισμού των Μάγια. Ανοίγει ένα παράθυρο στον πλούτο της ζωής των απλών ανθρώπων.
Η διακυβέρνηση του Μπουκέλε έχει μεταμορφώσει τη χώρα τα τελευταία χρόνια, μειώνοντας εντυπωσιακά την εγκληματικότητα, με αντάλλαγμα όμως τον περιορισμό των ελευθεριών, όπως καταγγέλλουν ανεξάρτητοι οργανισμοί
Βία και συμμορίες
Μετά από ουκ ολίγα στρατιωτικά πραξικοπήματα, έναν αδελφοκτόνο εμφύλιο που άφησε πίσω του 70.000 νεκρούς και πολλά χρόνια βίας, το Ελ Σαλβαδόρ κατάφερε τα τελευταία 3 χρόνια να αποτινάξει από πάνω του το στίγμα μιας από τις πιο επικίνδυνες χώρες. Η καταστολή της εγκληματικότητας οφείλεται στον πόλεμο κατά των συμμοριών που κήρυξε ο νέος πρόεδρος Ναγίντ Μπουκέλε. Ο Μπουκέλε παλαιστινιακής καταγωγής και πρώην δήμαρχος του Σαν Σαλβαδόρ εκλέχτηκε για πρώτη φορά το 2019 και επανεκλέχτηκε με συντριπτικό ποσοστό (84% ) το 2024. Από την πρώτη θητεία του το 2022 έθεσε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και προχώρησε σε σαρωτικές συλλήψεις. Μέλη συμμοριών όπως οι Maras Salvatrouchas MS-13 (οι πέστροφες του Ελ Σαλβαδόρ) Barrio 18 και όσοι έφεραν πάνω τους διακριτικά τατουάζ εγκληματικών οργανώσεων προσάγονταν από την αστυνομία και φυλακίζονταν.
Συνολικά υπολογίζεται ό τι περίπου 75.000 άνθρωποι έχουν φυλακιστεί στο πλαίσιο της έκτακτης ανάγκης, η οποία διαρκώς παρατείνεται. Σήμερα, το Ελ Σαλβαδόρ έχει το χαμηλότερο ποσοστό δολοφονιών και θεωρείται από τις ασφαλέστερες χώρες στην Κεντρική Αμερική. Η ασφάλεια ενισχύει τον τουρισμό και προσφέρει ανακούφιση στους ντόπιους, με συνέπεια να κλείνουν τα αυτιά στις καταγγελίες διεθνών οργανισμών για καταπάτηση δικαιωμάτων στη χώρα και υπερπληθυσμό των φυλακών.
Διαβάστε το κείμενο στο Travel.gr
Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα του Γενικού Προξενείου του Ελ Σαλβαδόρ
ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ EL SALVADOR ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΤΗΛ: 2112161672
Επίτιμος Γενικός Πρόξενος για την Ελλάδα:
Παναγιώτης Κ. Κουτσίκος
