Ιάσων Πιπίνης. Αναδημοσίευση από ΤΑ ΝΕΑ Σαβαβατοκύριακο. 11.1.2025. Ο 62χρονος Νικολάς Μαδούρο, ο άνθρωπος που από οδηγός στο μετρό του Καράκας, κατάφερε να γίνει πρόεδρος της Βενεζουέλας, έχοντας στις φυλακές χιλιάδες πολιτικούς κρατούμενους, βρέθηκε και πάλι στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος, λόγω των νέων δραματικών εξελίξεων στη λατινοαμερικάνικη χώρα του πετρελαίου.
Είπε: «Αν δεν θέλουν η Βενεζουέλα να βρεθεί σε ένα λουτρό αίματος, σε έναν εμφύλιο πόλεμο, προϊόν των φασιστών, να εξασφαλίσουμε την πιο μεγάλη επιτυχία, την πιο μεγάλη νίκη στην εκλογική ιστορία του λαού μας». Νικολάς Μαδούρο. 17/07/2024.
Γιατί ο Τσάβες τον όρισε διάδοχο του
Βρέθηκε στην εξουσία το 2013, όταν ο ιστορικός ηγέτης του κόμματος, Ούγο Τσάβες, τον όρισε διάδοχο του στο σοσιαλιστικό κόμμα (PSUV), σε απευθείας τηλεοπτική σύνδεση, λίγο καιρό πριν από τον θάνατο του από καρκίνο. Για τους γνωρίζοντες το πολιτικό παρασκήνιο της Βενεζουέλας, ο επικρατέστερος για τη θέση του διαδόχου του Τσάβες στην πραγματικότητα ήταν το νούμερο δυο του καθεστώτος, Διοσδάδο Καβέγιο.
Όμως, ο Τσάβες αιφνιδιάζοντας τους πάντες, επέλεξε τον τότε υπουργό Εξωτερικών Νικολάς Μαδούρο να ηγηθεί του «τσαβισμού», στις προεδρικές εκλογές. Ένας πρώην υπουργός του Τσάβες, μου είχε πει με βεβαιότητα πως «ο Μαδούρο επελέγη ως διάδοχος για την ηγεσία, όχι για τις ικανότητες του, αλλά επειδή είχε την υποστήριξη της Κούβας».
Ο Μαδούρο… ροκάς τη δεκαετία του 80
Πρώτη φορά συνάντησα τον Νικολάς Μαδούρο το 2010 στο Καράκας, όταν συνόδευε τον Ούγο Τσάβες, από τον οποίον είχα πάρει, ως δημοσιογράφος, μια συνέντευξη. Θυμάμαι μάλιστα, ότι ο ίδιος ο Μαδούρο προθυμοποιήθηκε να του δώσω… τη φωτογραφική μου μηχανή για να μας βγάλει μια φωτογραφία.
Ο Μαδούρο στις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα συμμετείχε σε ένα ροκ μουσικό συγκρότημα με την ονομασία «Αίνιγμα» (Enigma), παίζοντας μπάσο. Λίγο αργότερα συμμετείχε σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις πετώντας πέτρες στους αστυνομικούς και καίγοντας λάστιχα στους δρόμους. Σπούδασε στην Κούβα με ένα είδος υποτροφίας, ταυτιζόμενος, όπως έχει δηλώσει ο ίδιος, με την «κουβανική επανάσταση».
Για αρκετά χρόνια εργάστηκε ως οδηγός του μετρό στο Καράκας, μέχρι που γνώρισε τον Ούγο Τσάβες. Ο Μαδούρο δεν ήταν ούτε στρατιωτικός, ούτε καν βρισκόταν στον στενό πυρήνα συνεργατών του Τσάβες, όταν το 1992 προχώρησε στο αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του τότε προέδρου Κάρλος Ανδρές Πέρες, που του άνοιξε τον δρόμο για την εξουσία. Κατάφερε όμως να αναρριχηθεί στην πυραμίδα του «τσαβισμού» και να κερδίσει την εμπιστοσύνη του Τσάβες.
Πογκρόμ διώξεων σε βάρος της αντιπολίτευσης
Ο Νικολάς Μαδούρο, χωρίς να διαθέτει το ηγετικό χάρισμα του προκατόχου του και χωρίς να ελέγχει εσωτερικά πλήρως το σύστημα του «τσαβισμού», όταν ανέλαβε την εξουσία ξεκίνησε ένα πογκρόμ διώξεων σε βάρος των πολιτικών του αντιπάλων, έβαλε λουκέτο σε «ενοχλητικά» μέσα ενημέρωσης, ενώ και η Δικαιοσύνη πέρασε υπό τον έλεγχο του καθεστώτος. Σήμερα, σύμφωνα με το «Foro Penal Venezolano» στις φυλακές της Βενεζουέλας υπάρχουν 1.794 πολιτικοί κρατούμενοι, που είναι ο μεγαλύτερος αριθμός στην ιστορία της χώρας.
Στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις οι δυνάμεις καταστολής έχουν κατηγορηθεί πως έχουν δολοφονήσει δεκάδες πολίτες, ενώ η αντιπολίτευση καταγγέλλει πως στις φυλακές, γνωστές ως «Ο Τάφος» (La Tumba), οι κρατούμενοι «υποβάλλονται σε απάνθρωπα, μεσαιωνικά βασανιστήρια». Οι ΗΠΑ έχουν κατηγορήσει τον Μαδούρο πως «συνεργάζεται με τα καρτέλ κοκαΐνης», ενώ το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο διεξάγει έρευνα σε βάρος του για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας».
Επιβίωσε χάρη στη στήριξη του στρατού
Έχοντας τη στήριξη του στρατού, αλλά και την υποστήριξη -όπως υποστηρίζουν επικριτές του- και άλλων ένοπλων παραστρατιωτικών ομάδων, όπως είναι οι λεγόμενοι «colectivos», ο Μαδούρο κατάφερε να διατηρηθεί στην εξουσία τα τελευταία 12 χρόνια. Κινητήριος δύναμη του καθεστώτος, ήταν αναμφισβήτητα τα «πετροδολάρια» από τις πωλήσεις του πετρελαίου.
Στις εκλογές του 2018 ο Μαδούρο κέρδισε με οριακή διαφορά, από τον κοινό υποψήφιο της αντιπολίτευσης, Ενρίκε Καπρίλες. Πολλοί είχαν υποστηρίξει -και τότε- ότι έγινε εκλογική νοθεία. Στις επόμενες εκλογές, το 2018, δεν τηρήθηκαν ούτε στο ελάχιστο οι δημοκρατικές εγγυήσεις και η διεθνής κοινότητα δεν αναγνώρισε το αποτέλεσμα, ούτε τον Μαδούρο ως νόμιμο πρόεδρο της Βενεζουέλας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση στήριξε τότε την θεσμικά ορθή λύση του «μεταβατικού προέδρου» Χουάν Γκουαϊδό, σε μια προσπάθεια να εξευρεθεί μια ειρηνική λύση στην κρίση. Σε αντίθεση με την τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, που είχε αρνηθεί να αναγνωρίσει τον Γκουαϊδό, εκθέτοντας τη χώρα μας διεθνώς, η κυβέρνηση της Ν.Δ. συντάχθηκε με την ευρωπαϊκή γραμμή. Ο Γκουαϊδό, που δεν πέτυχε τελικά να προκαλέσει πολιτική αλλαγή, αναγκάστηκε να φύγει από τη χώρα και να ζητήσει πολιτικό άσυλο στις ΗΠΑ.
Νοθεία και αυταρχισμός
Στις τελευταίες εκλογές, τον περασμένο Ιούλιο, η αντιπολίτευση αμφισβήτησε την νίκη του Μαδούρο και έδωσε στη δημοσιότητα τα πρακτικά των εκλογικών τμημάτων, σύμφωνα με τα οποία η ενωμένη αντιπολίτευση, υπό τον Εδμούντο Γκονζάλες Ουρούτια, κέρδισε τις εκλογές με το σαρωτικό ποσοστό 67%. Ο Μαδούρο δεν έδωσε ποτέ στη δημοσιότητα τα πρακτικά των εκλογών, γεγονός που συνιστά έμμεση ομολογία ότι διέπραξε εκλογική νοθεία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε πως αναγνωρίζει τον Ουρούτια ως «νόμιμο, εκλεγμένο δημοκρατικά, πρόεδρο».
Ο στρατός εξακολουθεί, ως φαίνεται, να διαδραματίζει ρόλο – κλειδί στις πολιτικές εξελίξεις στη Βενεζουέλα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίον ο Ουρούτια, λίγες ώρες πριν από την τελετή ορκωμοσίας στο Καράκας, για την νέα κυβερνητική περίοδο, κάλεσε τις ένοπλες δυνάμεις να σεβαστούν το Σύνταγμα και τη λαϊκή θέληση.
Ο Ιάσων Πιπίνης είναι Ειδικός Σύμβουλος του Πρωθυπουργού. Έχει γράψει το βιβλίο “Βενεζουέλα. Από τον Τσάβες στον Μαδούρο” (ΚΕΔΡΟΣ).
